خطی بودن در سیستم اندازه گیری – آزمون یا کالیبراسیون (Linearity) :

تفاوت مقدار گرايش (اریبی) در تمام گستره‌ كاري يك سيستم اندازه‌گيري یا کالیبراسیون خطی بودن سیستم را مشخص می نماید.

خطی بودن در سیستم اندازه گیری و کالیبراسیون

گرایش بیشتر (میانگین 110)	گرایش کم تر (میانگین 103)

با بررسی خطي بودن مشخص مي‌شود که آيا تجهيز اندازه‌گيري یا سیستم کالیبراسیون در تمام گستره کاری خود يکسان عمل می کند یا به عبارتی دیگر آیا مقدار نمونه اندازه گیری شده بر گرایش سیستم اندازه گیری تاثیر دارد یا خیر.

براي محاسبه ميزان خطي بودن سيستم اندازه‌گيري یا کالیبراسیون نمونه هایی در کل گستره کاری تجهیز انتخاب و سپس گرایش برای هر نمونه از اختلاف مقدار میانگین خوانده شده با مقدار مرجع محاسبه می گردد.

هرچه خط رگرسیون بدست آمده از نقاط کالیبراسیون یا اندازه گیری به حالت خطی بودن نزدیک تر باشد نمایانگر خطی بودن بیشتر سیستم اندازه گیری یا کالیبراسیون خواهد بود.

این نکته نیز قابل تامل است که ممکن است بین میانگین گرایش و مقدار مرجع رابطه غیر خطی حاکم باشد .

مراحل تعیین مقدار خطی بودن سیستم اندازه گیری یا کالیبراسیون

1. انتخاب نمونه‌ها برای اندازه گیری یا نقاط کالیبراسیون در تمام گستره کاری سیستم اندازه گیری یا کالیبراسیون
2. استفاده از نمونه های مرجع با درستی و دقت بالا برای اندازه گیری یا تجهیز مرجع کالیبراسیون با رده درستی بالاتر برای کالیبراتور
3. اندازه‌گيري نمونه‌ها یا کالیبراسیون تجهیز در نقاط تعیین شده (مرحله 1 ) و محاسبه مقدار گرايش هر نمونه یا نقطه کالیبراسیون
4. ترسيم نمودار ميانگين گرايش‌ها و مقادیر مرجع
5. ترسيم خط رگرسیون ( برازش) با بهترین ضریب زیبندگی (R²)

مقادیر ضریب زیبندگی رگرسیون

جدول زير نشان‌دهنده ميزان همبستگي خطي با توجه به مقادير مختلف R2 مي‌باشد.

محاسبه خطي بودن کالیبراسیون و اندازه گیری با استفاده از نرم‌افزار Minitab